24 Ekim 2023 Salı

Hastasın, Hasta: HASTA TOPLUMLAR

Kitabın adı: Hasta Toplumlar

Yazarı: Robert B. Edgerton

Yayınevi: Buzdağı


Kitap ile ilgili internette bulduğum bir yayını paylaşmadan önce kendi yorumumu yapayım müsaade ederseniz:

İrfan'ın Yorumu: Zaman Kaybı

 

Hasta Toplumlar Kitabı Neler Vâât Ediyor?

 

Kendi toplumumuz dahil bütün toplumlarda bir kültürün barındırdığı gelenek ve görenekler genelde eleştiriden uzaktır. İnsanlar kültürleri karşılaştırmayı sevmezler çünkü bir kültür var olmuşsa ve olmaya da devam ediyorsa, bu kültürün barındırdığı gelenek ve görenekler oturmuştur, köklüdür ve insanlar memnundur diye düşünülür. İşte bu noktada Robert Edgerton devreye giriyor ve antropolojide kültürel görecilik olarak yerleşmiş bu kavrama karşı çıkıyor. Kültürler değerlendirilebilir mi? Toplumlar patolojik olarak nitelenebilir mi? Yani bir topluma hasta gibi sıfatlar kullanılabilir mi? İşte bu, Hasta Toplumlar kitabının meydan okuması. Ortaya koyduğu kanıtları çürütmek için göreciler çok zorlanacağa benziyor.

Kitap sekiz bölümden oluşuyor. 1 ve 2. bölümde yazar, halk toplumlarının hep refah içinde ve hayatlarından memnun oldukları yerleşmiş kalıbına karşı çıkıyor ve antropolojinin ana kavramlarını çokça adından bahsedilen antropologların yorumlarını da ekleyerek bizlere fazlasıyla zengin bir ziyafet sunuyor. Çeşitli ilkel toplum uygulamalarından oldukça ilginç örnekler veriyor.

3. bölümde Türkçe karşılığı bozuk uyum olarak değerlendirebileceğimiz maladaptasyon kavramı üzerine yoğunlaşıyor. Maladaptasyonu en ince ayrıntısına kadar tanımlıyor. Ayrıca bu bölümde evrimsel biyolojiden örnekler vererek kültürel evrimleşmeden bahsedip Tazmanyalıların bilmediğimiz birçok yönünü ortaya koyuyor. 4. bölümde tanımlanan maladaptif uygulamaları çocuklar ve kadınlar açısından değerlendiriyor. Burada verilen örnekler arasında Aztekler, Zulular, Asenteliler, Eskimolar gibi toplumların uygulamalarına gerçekten şaşıracaksınız.

5. bölüm ilkel toplumların tıbbi inanç ve uygulamalarını içermektedir. Kehanetten büyücülüğe, tedavilerden ortalama yaşam sürelerine kadar birçok önemli konuda bilgi sahibi olacaksınız. Aslında kitap her ne kadar ilkel toplumları anlatsa da günümüzdeki uygulamaların da maladaptif potansiyelleri üzerinde durmaktadır. Bu bölümdeki Afrikalı kabilelerin ne hastalıklarda neden muzdarip oldukları, anne sütünden mahrum bırakılan bebeklerden akıl hastalığına kadar çok çeşitli örnekler bulabileceğiniz, üstünde düşünebileceğiniz bir bölüm. 6. bölüme kitabın can alıcı bölümü diyebiliriz. Çinli kadınların ayak bağlama geleneğinden Hinduların dul kadınları yakmasına kadar birçok uygulamayı roman tadında okuyacaksınız.

7. bölüm kültürlerin yok olmasını anlatmaktadır. Yok olmuş toplumların hangi aşamalardan geçtikleri, neden yok oldukları önce Kızılderililerden başlayarak anlatılmıştır. 8. bölümde insanların neden rasyonel davranışlar sergilediği veya sergilemediği konusu ele alınmış ve çarpıcı sonuç yazısıyla bitirilmiştir.

Aslında kitap sadece ilkel düzen efsanesine değil, bozuk uyum olan tüm toplumlara meydan okuyor. Kitabın giriş cümlesi: Tüm toplumlar hastadır ancak bazıları daha hastadır. Robert Edgerton’la egzotik bir yolculuğa çıkmak ister misiniz? Sosyolojik olguları canlı kanlı örneklerle dinlemek ister misiniz? Ya da mantıklı karar vermek istemez misiniz? O zaman bu kitabı okumanızı şiddetle tavsiye ediyorum.

///

23 Ekim 2023 Pazartesi

Gazze'deki katliamı yaşarken: İNSANIN HİKAYESİ

 Kitabın adı: Taş Devrinden Bugüne Tarihimiz: İNSANIN HİKAYESİ

Yazar: James C. Davis

Çeviren: Barış Bıçakçı

Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları


İrfan'ın yorumu: 

Kitabı okumayı bitirmeye yakın Gazze'de meydana gelen olaylar herkesi olduğu gibi beni de şok etti. Fakat kitabı bitirdiğimde insanlık tarihinin geldiği şu anki noktada yer alan teknolojik gelişmeler, tıp alanında yapılan atılımlar, sanayi devriminin getirdiği yenilikler, vs. insanı umutlandıran şeyleri görürsünüz.

Öte yandan aynı kitaba baktığınızda tarih boyunca insan denen ırkın nasıl bir vahşiliğe sahip olduğunu, o vahşiliğin zirvelerinin kayıt altına alınmışları dahi ne kadar vahşi bir ırka sahip olduğumuzu da gösteriyor maalesef. 

Ve yıl 2023, tüm dünyanın gözleri önünde soykırıma maruz kalmış bir kavmin insanların gözü önünde başka bir insan toplumunu soykırımla cezalandırmasını televizyonlarımızın başında üzülerek ve nefretle izliyoruz.

Hiç mi akıllanmaz bu insanlık?

Hiç mi ders almaz geçmişten?

Hiç mi utanmaz bu yapılanlara?

Kitapta Moğolların yaptıkları inanılmaz vahşilik, 1. Dünya Savaşı ve 2. Dünya Savaşı'ndaki açgözlülük ve teknolojiyi de ele geçirdikten sonraki vahşilik kabul edilebilir değil.

Birleşmiş Milletler'in ve Avrupa Birliği'nin kurulması ile insanlık belli bir medeniyet çizgisine geldiğini, insan hak ve özgürlüklerin belli kriterler çerçevesinde kayıt altına alındığı günümüzde yaşadığımız bu vahşilik kelimelerle anlatılamaz hale geldi maalesef.

Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar bu olsa gerek.

Kitap, bazı soru işaretleri barındırsa da yine de hacmi itibari ile kısa bir süre içinde okunup bilgi sahibi olacak donelere sahip. 

Şimdi de Yapay Zeka'nın kitap ile ilgili değerlendirmesini sunuyorum:

BARD DER Kİ:

James C. Davis'in "İnsanın Hikayesi" kitabı, insanlığın evriminden günümüze kadar olan tarihini, geniş bir bakış açısıyla ele alan bir eserdir. Kitap, 10 ana bölümden oluşmaktadır ve her bölümde farklı bir tema işlenmektedir.

Kitabın en önemli özelliklerinden biri, tarihsel olayların basit ve anlaşılır bir dille anlatılması ve okuyucuların ilgisini çekecek şekilde sunulmasıdır. Davis, tarihsel olayların arka planını ve nedenlerini ayrıntılı bir şekilde ele alarak, okuyucuların olayları daha iyi anlamalarını sağlamaktadır.

Kitap, insanlığın evrimi, ilk yerleşik toplumlar, imparatorluklar, ulus devletler ve modern dünya gibi önemli konuları kapsamakta ve okuyuculara geniş bir perspektif sunmaktadır. Davis, kitabında farklı kültürlerden ve dönemlerden örnekler vererek, insanlığın ortak deneyimlerini vurgulamaktadır.

Kitabın bir diğer önemli özelliği, insanlığın ilerlemesinin hem olumlu hem de olumsuz yönlerini ele almasıdır. Davis, insanlığın bilim, teknoloji ve sanat alanındaki başarılarını vurgulamakla birlikte, savaşlar, soykırımlar ve çevre sorunları gibi olumsuz gelişmeleri de göz ardı etmemektedir.

"İnsanın Hikayesi", tarihe ilgi duyan herkes için okunması gereken bir eserdir. Kitap, insanlığın geçmişini ve günümüzü daha iyi anlamamıza yardımcı olacak önemli bilgiler sunmaktadır.

Kitabın bazı olumlu yönleri şunlardır:

  • Tarihsel olayların basit ve anlaşılır bir dille anlatılması
  • Tarihsel olayların arka planının ve nedenlerinin ayrıntılı bir şekilde ele alınması
  • İnsanlığın evrimi, ilk yerleşik toplumlar, imparatorluklar, ulus devletler ve modern dünya gibi önemli konuların kapsamlı bir şekilde ele alınması
  • Farklı kültürlerden ve dönemlerden örnekler verilmesi
  • İnsanlığın ilerlemesinin hem olumlu hem de olumsuz yönlerinin ele alınması

21. Yüzyıl. Tarih: 2023 İNSANLIĞIN BİTİĞİNİN RESMİDİR

Gazze: İnsanlığın Yerle Bir Olduğunun Belgesi


7 Ekim'de HAMAS'ın operasyonuyla başlayan süreçte işgalci İsrail terör devletinin başlattığı Gazze'ye havadan, karadan ve denizden bombalamalar sivillerin özellikle kadın ve çocukların çok hazin bir şekilde hayattan koparılması ile vahşice devam ediyor. 

İnsanlık ve medeniyet adına söylenebilecek hiçbir söz kalmadı. 

Batı o övündüğü insanlık değerlerini ayaklar altına almanın rezilliği ile vicdanlı insanların karşısında olmaya devam ediyor. Farklı din ve ırklara mensup vicdanlı insanların Gazze'deki insanlık dramına karşı ayağa kalkıp isyanları maalesef hâlâ sonuç verebilmiş değil. İsrail işgalci güçlerinin hükümetinin başı Netanyahu ve kanı bozuk taraftarları hiçbir değer tanımadan vahşice saldırdıkça saldırıyor. Sözümona süper devletler güç sarhoşluğu içinde bu alçaklara desteklerini en güçlü bir şekilde veriyor.

Haber kanallarını izlediğinizde, sosyal medyayı takip ettiğinizde insanlıktan çıkmışlığın resimlerini ve belgelerini doyasıya görebilirsiniz. 

İnsanlık için bu kadar yol almış medeniyetlerin, ilkelerin, insan haklarının kayıt altına alınarak şu yeryüzünde gelişmiş ve huzur getirmesi beklenirken, açgözlülük, kin, kana susamışlık ve daha birçok hayvanların dahi sahip olmadığı şeytani vasıfların bugün gözümüzün içine sokulurcasına evlerimize girmesi içler acısı bir durum.

Müslümanlar inançları gereği bunlara bir cevap bulabilirler.

Fakat hiçbir şey medeni ve vicdan sahibi insan ırkının bu kadar alçalabilmesini meşru gösteremez.

Yazık. Yazık oldu...

Söylenecek söz, ifade edilebilecek kelimeler yetersiz.

... "SON" böyle bir şey demek ki...

3 Ekim 2023 Salı

Onu değil: BENİ SEÇ

 Kitabın adı: Beni Seç

Yazarı: Tess Gerritsen / Gary Braver

Çeviren: Özge Onan

Doğan Kitap

iRFAN'IN YORUMU:

Tess ablanın ilk kitabını okumuş bulunuyorum. Başarılı bulduğumu söylemeliyim. Sonunun tahmini konusunda yanıldığımı kabul etmekle birlikte kitabın ortalarında sanki bir tık tahmin eder gibi oldum ama en nihayetinde kabul etmek gerekir ki yanlış tahminde bulunmuşum. Bu da yazarın başarılı olduğunu bana göstermiş oluyor.

Bir günde okuyup şap şup bitirdiğim bir kitap oldu. Tess ablayı okumaya devam diyorum başka da bir şey demiyorum...

Tess abla serisinin devamı gelecek gibi duruyor. Bu yüzden blogumda Tess abla etiketi ile kendisine merhaba diyorum.


KİTAP HAKKINDA:

Tess Gerritsen ve Gray Braver’dan kusursuz bir işbirliği… Geçmişle bugün arasında gidip gelen, ifşalarla dolu, baştan çıkarıcı bir roman. The Wall Street Journal

Büyüleyici bir suç romanı. Gerritsen ile Braver’ın usta hikâye anlatıcılığı tüm netliğiyle karşımızda. Karin Slaughter

Üniversite son sınıf öğrencisi Taryn Moore’un cesedi yaşadığı apartmanın önünde bulunur. Görünüşe göre, dairesinin balkonundan atlayarak intihar etmiştir. Olay yerine gelen dedektif Frankie Loomis’in içgüdüleri bu genç ve güzel kadının ölümünün ardında başka gerçekler olduğunu söyler.

Dedektif Loomis’in soruşturması onu üniversite profesörü Jack Dorian’a ulaştırır. Taryn büyük hayranlık duyduğu hocasıyla bir ilişki mi yaşamıştır? İddialı ve hatta tehditkâr bir genç kadın olan Taryn’in ölümüyle Jack’in ilgisi var mıdır?

Frankie art arda sırları ortaya çıkarırken Jack’in bir şeyler sakladığı kesinleşir. Yalan söyleyen Jack aynı zamanda soğukkanlı bir katil midir?


BARD'IN YORUMU:

Tess Gerritsen'in "Beni Seç" kitabı, bir üniversite öğrencisi olan Taryn Moore'un intiharının ardındaki gizemi çözmeye çalışan dedektif Frankie Loomis'in hikayesini anlatıyor.

Kitap, Taryn'in cesedinin bulunduğu gün başlıyor. Frankie, Taryn'in dairesinin balkonundan atlayarak intihar ettiğine inanıyor, ancak bazı detaylar onu şüphelendiriyor. Taryn'in intihar notunun sahte olması, dairesinin içinde ve dışındaki bazı kanıtların uyuşmaması ve Taryn'in geçmişinde bazı karanlık sırların olması, Frankie'nin aklında soru işaretleri yaratıyor.

Frankie, Taryn'in geçmişini araştırırken, onun zengin bir ailenin kızı olduğunu, mükemmel bir öğrenci olduğunu ve başarılı bir geleceği olduğunu öğreniyor. Ancak Taryn'in bu kusursuz görünen hayatının arkasında, bazı karanlık sırların gizlendiği ortaya çıkıyor. Taryn'in ailesi, arkadaşları ve eski sevgilisi ile yaptığı görüşmelerden, Taryn'in zor bir çocukluk geçirdiği, ailesinin baskısı altında olduğu ve aşk hayatında da sorunlar yaşadığı anlaşılıyor.

Frankie, Taryn'in ölümünün arkasındaki gizemi çözmeye çalışırken, kendisini bir cinayet soruşturmasının ortasında bulur. Taryn'in ölümünün intihar değil cinayet olduğunu kanıtlamak için delil ararken, kendi hayatını da tehlikeye atar.

"Beni Seç", Tess Gerritsen'in polisiye-gerilim türünde yazdığı başarılı bir kitap. Kitap, sürükleyici bir hikaye, merak uyandıran bir kurgu ve iyi karakterler içeriyor. Gerritsen, Taryn'in ölümünün arkasındaki gizemi çözerken okuyucuyu da merak içinde bırakıyor. Kitap, son sayfaya kadar okuyucunun ilgisini canlı tutmayı başarıyor.

Kitabın bazı olumlu yönleri şunlardır:

  • Sürprizlerle dolu bir hikaye
  • Merak uyandıran bir kurgu
  • İyi karakterler

Kitabın bazı olumsuz yönleri şunlardır:

  • Bazı detaylar biraz zorlama
  • Sonu biraz aceleye gelmiş

Genel olarak, "Beni Seç" polisiye-gerilim türünde yazılmış başarılı bir kitap. Kitap, sürükleyici bir hikaye ve merak uyandıran bir kurgu ile okuyucuyu tatmin ediyor.